Jaarverslag SKGZ 2023,
doen wat helpt


De SKGZ als één geheel
Theunis Schaafstra

Wij hanteren een uniek model voor conflictoplossing, zegt Theunis Schaafstra, directeur van de SKGZ: ‘Dat komt doordat we alle elementen in huis hebben: voorlichting, bemiddeling en geschilbeslechting. Daardoor kunnen we steeds terugkoppelen. Bijvoorbeeld: de inzichten uit de jurisprudentie van de Geschillencommissie gebruiken we in de voorlichting door Zorgverzekeringslijn. Ander voorbeeld: de signalen uit die voorlichting en uit de bemiddeling door de Ombudsman gebruiken we om vroegtijdig knelpunten in de toegang tot de zorg op te merken, oplossingen te bedenken en daarover te adviseren.’
Eén expertisecentrum
De SKGZ heeft het afgelopen jaar belangrijke stappen gezet naar verdere integratie van de dienstverlening. Theunis: ‘We bouwen aan één geïntegreerd expertisecentrum. Zorgverzekeringslijn, Ombudsteam en Geschillenteam gebruiken nu al één registratiesysteem. De komende tijd treden we nog meer met één herkenbaar gezicht en geluid naar buiten. Eén website, één nieuwbrief. De informatievoorziening wordt daarmee effectiever. We willen niet langer in de coulissen staan, maar de gordijnen openen en onze blik naar buiten richten. Mooi om te zien dat iedereen in onze organisatie zo actief mee gaat in deze ontwikkeling.’
Inzicht voegt waarde toe
‘Klachtenafhandeling is geen kostenpost,’ is de overtuiging van Theunis Schaafstra. ‘Het voegt juist waarde toe. Klachten vertellen je wat mensen belangrijk vinden. Maar die waarde moet je er wel uithalen.’ De SKGZ doet dat onder andere door responsief te werken: een klacht vooral zien als een knelpunt dat samen opgelost moet worden. Bij een klacht onderzoeken wat nodig is om weer verder te kunnen. Voor de individuele consument, maar ook voor de verzekeraar en de maatschappij als geheel. Het geeft inzicht in waarom er gedoe ontstaat en wat er moet gebeuren om dat te voorkomen in de toekomst. Via de nieuwe functie ‘signaleren en adviseren’ geven we deze inzichten terug aan zorgverzekeraars, het ministerie van VWS, de NZa, patiëntengroepen, gemeenten – eigenlijk iedereen die kan bijdragen aan een betere toegang tot de zorg.
Oplossen wat knelt
Theunis: ‘Zorg moet toegankelijk zijn. Ook voor kwetsbare groepen. Juist daar zien we grote knelpunten. We moeten voorkomen dat mensen in de wanbetalersregeling terecht komen. Want dan betalen ze ineens een veel hogere premie. Terwijl ze toch al in geldnood zitten. Het is niet zelden het begin van problematische schulden. Wij zullen al onze expertise inzetten om samen te helpen dat te voorkomen. Om kwetsbare groepen te bereiken, sluiten we aan bij professionals die hen hulp bieden. Door onze informatie en trainingen zetten we in op versterking van hun preventiekracht.’
Focus
Theunis: ‘Naast vroegsignalering van schulden richten we ons de komende tijd op de verzekeringsplicht van arbeidsmigranten, de toegang tot de zorgverzekering voor studenten uit het Caribisch deel van Nederland, plastische chirurgie en klachten over hoortoestellen. Door te werken met thema’s brengen we focus aan in de knelpunten die we aankaarten. We willen impact hebben en dat lukt op deze manier stukken beter!’
‘Goede klachtenafhandeling is geen kostenpost. Het voegt juist veel waarde toe.’
Theunis Schaafstra, directeur SKGZ

2023 in vogelvlucht
We kijken terug op een mooi jaar waarin we iedere dag gewerkt hebben om bij te dragen aan de toegang tot zorg. Daarnaast kende dit jaar ook een aantal hoogtepunten.
januari 2023
Inspiratiesessies responsief werken
Door opleidingen en collegiale intervisie heeft het Ombudsteam zich verder bekwaamd in responsief werken. De aanvankelijke twijfel of zorgverzekeraars ons in deze aanpak zouden willen volgen, blijkt ongegrond. Diverse verzekeraars hebben zelfs gevraagd om hierover inspiratiesessies te verzorgen voor hun klachtenbehandelaars.

juli 2023
Op de bres voor Caribische studenten in Nederland
Voor Caribische studenten die in Nederland komen studeren, is het soms onduidelijk of ze een Nederlandse basisverzekering moeten afsluiten. Wij vinden dat zij op tijd moeten weten waar ze aan toe zijn. Hierover is met veel partijen contact geweest, waaronder SVB en het Kabinet van de gevolmachtigde minister van Aruba. Dit leidde tot verduidelijking van de criteria op basis waarvan studenten kunnen afleiden of ze een Nederlandse zorgverzekering moeten afsluiten.

augustus 2023
Zorgverzekeraars zien af van proefperiode Msnp
De aflosperiode van minnelijke schuldregelingstrajecten is per juli 2023 gehalveerd naar 18 maanden. Zorgverzekeraars wilden deze termijn verlengen met een proefperiode van 6 maanden. Dit leidde onder meer bij schuldhulpverleners en bewindvoerders tot onzekerheid en onrust. Naar aanleiding van deze signalen heeft de SKGZ verduidelijking gevraagd aan Zorgverzekeraars Nederland (ZN). We zijn blij dat ZN met partijen in overleg is gegaan en afziet van de voorgenomen proefperiode.
oktober 2023
Effectmeting: onze voorlichting werkt
Uit de effectmeting door onderzoeksbureau KWINK blijkt dat de medewerkers van de SKGZ Zorgverzekeringslijn veel actuele kennis hebben en deze kennis goed over kunnen brengen. Vooral hulp- en dienstverleners die deelnemen aan trainingen of contact opnemen over specifieke casussen uit hun werkpraktijk, kunnen de opgedane kennis meteen toepassen. Dit stelt ze in staat om problemen te voorkomen en op te lossen.

november 2023
Jubileumcongres SKGZ Zorgverzekeringslijn
Het tienjarig bestaan van de SKGZ Zorgverzekeringslijn is gevierd met een Jubileumcongres. De ruim 150 deelnemers gingen aan de slag met knelpunten rondom de zorgverzekering als toegangspoort tot zorg. Dat gebeurde in workshops die inspireren om op een andere manier te denken en te doen. We kijken terug op een mooie dag met verrassende inzichten die in 2024 een vervolg zullen krijgen. Bekijk hier de jubileumfilm.

juni 2023
Klankbordgroep online signalendashboard
In 2023 ontwikkelden we het online SKGZ Signalendashboard. Dat gebeurde in nauwe samenwerking met vertegenwoordigers van diverse zorgverzekeraars. Naast afgeschermde informatie over aantallen klachten per onderwerp per verzekeraar, kunnen de verzekeraars ook zien hoe ze het doen ten opzichte van de andere verzekeraars. Dit is belangrijke input voor het signaleren van verbeterpunten in de dienstverlening.

augustus 2023
Publicatie Ombudsprudentie
In 2023 zijn we gestart met het publiceren van Ombudsprudentie: casuïstiek die een inspirerend kijkje in de keuken geeft van de responsieve aanpak van het Ombudsteam.

september 2023
SKGZ Sensor
Op verzoek van Zorgverzekeraars Nederland (ZN) ontwikkelden we de SKGZ Sensor. Onderdelen in deze nieuwe kwartaalrapportage zijn onder meer cijfers, trends en casuïstiek rondom de toegang tot zorg. Deze informatie is bedoeld om partijen in het zorgverzekeringsstelsel te helpen de knelpunten van nu te verhelpen en die voor de toekomst te voorkomen.

oktober 2023
Extra voorlichting in het overstapseizoen
In het overstapseizoen hebben we goedbezochte overstaptrainingen georganiseerd voor hulpverleners en is dit onderwerp via onze eigen websites en nieuwsbrieven onder de aandacht gebracht. Naar aanleiding van het Ombudsonderzoek over dit onderwerp, is Frederique van Zomeren geïnterviewd door de Telegraaf en NPO Radio 1.

november 2023
Ombudsonderzoek naar keuzegedrag
Ombudsman Frederique van Zomeren heeft onderzoek laten doen naar overwegingen bij de keuze voor een zorgverzekering. Hoofdconclusie is dat mensen vaak bewust kiezen, maar zich toch overvallen voelen door de medische kosten voor eigen rekening. Frederique roept zorgverzekeraars, zorgverleners en verwijzers op om consumenten nog beter gaan helpen een goede keuze te maken. Met speciale aandacht voor de financiële risico’s van het gekozen product.

januari 2023
Inspiratiesessies responsief werken
Door opleidingen en collegiale intervisie heeft het Ombudsteam zich verder bekwaamd in responsief werken. De aanvankelijke twijfel of zorgverzekeraars ons in deze aanpak zouden willen volgen, blijkt ongegrond. Diverse verzekeraars hebben zelfs gevraagd om hierover inspiratiesessies te verzorgen voor hun klachtenbehandelaars.

juni 2023
Klankbordgroep online signalendashboard
In 2023 ontwikkelden we het online SKGZ Signalendashboard. Dat gebeurde in nauwe samenwerking met vertegenwoordigers van diverse zorgverzekeraars. Naast afgeschermde informatie over aantallen klachten per onderwerp per verzekeraar, kunnen de verzekeraars ook zien hoe ze het doen ten opzichte van de andere verzekeraars. Dit is belangrijke input voor het signaleren van verbeterpunten in de dienstverlening.

juli 2023
Op de bres voor Caribische studenten in Nederland
Voor Caribische studenten die in Nederland komen studeren, is het soms onduidelijk of ze een Nederlandse basisverzekering moeten afsluiten. Wij vinden dat zij op tijd moeten weten waar ze aan toe zijn. Hierover is met veel partijen contact geweest, waaronder SVB en het Kabinet van de gevolmachtigde minister van Aruba. Dit leidde tot verduidelijking van de criteria op basis waarvan studenten kunnen afleiden of ze een Nederlandse zorgverzekering moeten afsluiten.

augustus 2023
Publicatie Ombudsprudentie
In 2023 zijn we gestart met het publiceren van Ombudsprudentie: casuïstiek die een inspirerend kijkje in de keuken geeft van de responsieve aanpak van het Ombudsteam.

augustus 2023
Zorgverzekeraars zien af van proefperiode Msnp
De aflosperiode van minnelijke schuldregelingstrajecten is per juli 2023 gehalveerd naar 18 maanden. Zorgverzekeraars wilden deze termijn verlengen met een proefperiode van 6 maanden. Dit leidde onder meer bij schuldhulpverleners en bewindvoerders tot onzekerheid en onrust. Naar aanleiding van deze signalen heeft de SKGZ verduidelijking gevraagd aan Zorgverzekeraars Nederland (ZN). We zijn blij dat ZN met partijen in overleg is gegaan en afziet van de voorgenomen proefperiode.
september 2023
SKGZ Sensor
Op verzoek van Zorgverzekeraars Nederland (ZN) ontwikkelden we de SKGZ Sensor. Onderdelen in deze nieuwe kwartaalrapportage zijn onder meer cijfers, trends en casuïstiek rondom de toegang tot zorg. Deze informatie is bedoeld om partijen in het zorgverzekeringsstelsel te helpen de knelpunten van nu te verhelpen en die voor de toekomst te voorkomen.

oktober 2023
Effectmeting: onze voorlichting werkt
Uit de effectmeting door onderzoeksbureau KWINK blijkt dat de medewerkers van de SKGZ Zorgverzekeringslijn veel actuele kennis hebben en deze kennis goed over kunnen brengen. Vooral hulp- en dienstverleners die deelnemen aan trainingen of contact opnemen over specifieke casussen uit hun werkpraktijk, kunnen de opgedane kennis meteen toepassen. Dit stelt ze in staat om problemen te voorkomen en op te lossen.

oktober 2023
Extra voorlichting in het overstapseizoen
In het overstapseizoen hebben we goedbezochte overstaptrainingen georganiseerd voor hulpverleners en is dit onderwerp via onze eigen websites en nieuwsbrieven onder de aandacht gebracht. Naar aanleiding van het Ombudsonderzoek over dit onderwerp, is Frederique van Zomeren geïnterviewd door de Telegraaf en NPO Radio 1.

november 2023
Jubileumcongres SKGZ Zorgverzekeringslijn
Het tienjarig bestaan van de SKGZ Zorgverzekeringslijn is gevierd met een Jubileumcongres. De ruim 150 deelnemers gingen aan de slag met knelpunten rondom de zorgverzekering als toegangspoort tot zorg. Dat gebeurde in workshops die inspireren om op een andere manier te denken en te doen. We kijken terug op een mooie dag met verrassende inzichten die in 2024 een vervolg zullen krijgen. Bekijk hier de jubileumfilm.

november 2023
Ombudsonderzoek naar keuzegedrag
Ombudsman Frederique van Zomeren heeft onderzoek laten doen naar overwegingen bij de keuze voor een zorgverzekering. Hoofdconclusie is dat mensen vaak bewust kiezen, maar zich toch overvallen voelen door de medische kosten voor eigen rekening. Frederique roept zorgverzekeraars, zorgverleners en verwijzers op om consumenten nog beter gaan helpen een goede keuze te maken. Met speciale aandacht voor de financiële risico’s van het gekozen product.


Signaleren & Adviseren
Knelpunten oplossen

Alle medewerkers van alle afdelingen van de SKGZ vormen samen de ‘ogen en oren’ van het zorgverzekeringsstelsel. De SKGZ helpt niet alleen bij het vinden van een oplossing voor individuele burgers. Signalen leiden tot adviezen aan zorgverzekeraars, ketenpartners en zo nodig ook aan de politiek, om de toegang tot de zorg(verzekering) te verbeteren.
Signalen samen analyseren
Elke veertien dagen organiseren we een signalenoverleg, met vertegenwoordigers van alle afdelingen. ‘Alle medewerkers kunnen signalen aan ons doorgeven’ zegt Petra van Wijngaarden, dossierbehandelaar bij het Ombudsteam.
In het signalenoverleg bespreken we of anderen het signaal herkennen. Zo ja, dan analyseren we het probleem en onderzoeken we mogelijke oplossingen. Het liefst samen met de organisaties waar het signaal betrekking op heeft.
Arbeidsmigranten en toegang tot zorgverzekering
In 2023 kwamen er bijvoorbeeld regelmatig vragen binnen van arbeidsmigranten. Mensen die hier komen op uitnodiging van een werkgever. Ze huren een woning en schrijven zich in bij de gemeente. Vaak duurt het weken voor die inschrijving rond is, want gemeenten hebben achterstanden. Al die tijd is het lastig om een zorgverzekering af te sluiten.
Zo kreeg ik een meneer aan de lijn wiens vrouw dringend geopereerd moest worden, maar de verzekering was nog niet rond. Hebben ze de operatie eerst uitgesteld en uiteindelijk toch maar zelf betaald. Toen de inschrijving bij de gemeente eenmaal geregeld was, konden ze pas bij de zorgverzekeraar terecht.
Gelukkig is er binnen vier maanden na ontstaan van de verzekeringsplicht een zorgverzekering afgesloten. In die situatie gaat de zorgverzekering met terugwerkende kracht in. De kosten van de operatie zijn vergoed.’
Achter individuele klachten kunnen structurele problemen zitten
‘Dan heb je individueel een oplossing’ vult Niki van Loon, relatiebeheerder bij Zorgverzekeringslijn, aan. Maar eronder zit een structureel probleem bij de toegang tot de zorgverzekering. Daar hebben we een brief over geschreven aan de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) met het dringende verzoek: los die achterstanden op. We hebben ook overlegd met Zorgverzekeraars Nederland, ZN.
Verzekeraars kunnen namelijk bij ‘gerede twijfel’ iemand met een verzekeringsplicht gewoon toelaten in de zorgverzekering, ook al beschikt hij nog niet over een bewijs van inschrijving van de gemeente. Een salarisafschrift of de uitkomst van een onderzoek Wlz (Wet langdurige zorg) bij de SVB (Sociale Verzekeringsbank) is voldoende bewijs.’
Een ander voorbeeld is de regeling voor het saneren van schulden. Die is in de zomer van 2023 verkort van 36 naar 18 maanden. Niki: ‘Zorgverzekeraars gaven aan dat zij een termijn zouden hanteren van 24 maanden. Na diverse vragen van schuldhulpverleners hierover, hebben we onze zorgen geuit bij ZN. Ook de vereniging van financiële hulpverleners NVVK was betrokken. Na intensief overleg conformeren de zorgverzekeraars zich nu voorlopig aan de termijn van 18 maanden.’
Samen klachten voorkomen
Petra: ‘Voorbeelden genoeg. Gelukkig zien zorgverzekeraars het nut van onze signalen en adviezen. Door die adviezen op te nemen in hun werkwijze, kunnen we samen klachten voorkomen!’
Inzicht geven in signalen en trends
SKGZ Sensor
In 2023 brachten we voor het eerst de SKGZ Sensor uit: een kwartaalrapportage voor Zorgverzekeraars Nederland met de meest in het oog springende signalen en trends rond de ‘toegang tot zorg’ vanuit zorgverzekeringsperspectief.
Deze inzichten helpen om de knelpunten van nu aan te pakken en die voor de toekomst te voorkomen.
Online Signalendashboard
Ook is het online Signalendashboard voor zorgverzekeraars ontwikkeld. Dit dasboard geeft inzicht in trends in de eigen klachten in vergelijking tot de benchmark.
Voor deze rapportages putten we uit onze eigen database, waarin we vragen en klachten administreren en de opvolging monitoren. Zo houden we samen de vinger aan de pols.
‘Zorgverzekeraars spannen zich in om hun klanten goed van dienst te zijn. De vragen en klachten die SKGZ ontvangt, zijn waardevolle signalen over eventuele knelpunten in die dienstverlening. Als brancheorganisatie vindt Zorgverzekeraars Nederland het belangrijk om deze verbeterpunten goed in beeld te hebben. Daarom hebben we SKGZ gevraagd om haar inzichten periodiek met ons te delen via een rapportage.’
Dirk-Jan van den Berg, Zorgverzekeraars Nederland